Óëñ òºðèéí ãàçàðç¿é

Ìîíãîë óëñ ͯÁ-ä ßïîí, Õÿòàä, Ñîëîíãîñ çýðýã óëñóóäûí õàìò Ç¿¿í Àçèéí á¿ñ íóòãèéí îðíóóäàä áàãòäàã. Íóòàã äýâñãýðèéí õýìæýãýýð äýëõèéä 17-ò, Àçèä Õÿòàä, Ýíýòõýã, Ñàóäûí Àðàá, Èíäîíåç, Èðàí, Êàçàêñòàí óëñóäûí äàðààãààð 7-ðò îðäîã. Õîéä òàëààðàà ÎÕÓ-òàé, áàðóóí, ç¿¿í, ºìíºä òàëààðàà ÁÍÕÀÓ-òàé õèëëëýäýã. Íèéò õèëèéí óðò 8181,895 êì áà ¿¿íýýñ ÎÕÓ-òàé 3485êì-ð, ÁÍÕÀÓ-òàé 4676,895 êì-ð òóñ òóñ õèëëýíý. Ãóðâàí óëñûí õèëèéí çààã íü ìàíàé òàëä áàðóóíäàà Òàâàí áîãä óóë, ç¿¿í òàëäàà Òàðâàãàí òàõûí îâîîãîîð çààãëàí îðøäîã. Õýäèé õî¸ðõîí óëñòàé õèëëýõ áîëîâ÷ ìàíàé óëñàä õàìãèéí îéð îðøèõ óëñ áîë Êàçàêñòàí þì. Ìàíàé õèëýýñ áàðóóí òèéø 45 êì-ûí öààíà Êàçàêñòàíû õèë áàéíà.
Õèëèéí ò¿¿õèéã òîâ÷õîí ñºõºí õàðâàë:
 Ìîíãîë Îðîñûí õèëèéã Ìàíæ Îðîñûí õîîðîíä áàéãóóëñàí 1727 îíû “Áóóðûí ãýðýý“
 1858 îíû Ñàíêòïåòåðáóðãèéí ãýðýý
 1860 îíû Áýýæèíãèéí ãýðýý
 1864 îíû Òàðâàãàòàéí ãýðýý
 ÁÍÒóâà óëñûã ÇÕÓ-ä íýãòãýñíýýñ õîéø áàéãóóëñàí 1957 îíû ãýðýý
 1962 îíä ÁÍÕÀÓ-òàé õýëýëöýýð áàéãóóëæ ýíý õýëýëöýýðèéí õ¿ðýýíä õî¸ð óëñûí õèëèéí øóãàìûã òîãòîîñîí.
 Ìîíãîë ÎÕÓ-ûí õèëèéí øóãàìíû óðòûí òàëààð äýýðõ óëñóóä 2002 îíû 2-ð óëèðàëä õèéñýí ãýðýýí¿¿äýä Ìîíãîë óëñûí õèëèéí øóãàìûã ººð÷ëºí øèíý÷èëñýí áîëíî. /52êì-ð ñóíãàñàí /